آمادگی برای امتحان نهایی علوم و فنون ادبی 3 (رشته علوم انسانی): دانلود سوالات دی ماه 1402
امتحان نهایی درس علوم و فنون ادبی 3 یکی از دروس تخصصی و مهم برای دانش‌آموزان رشته علوم انسانی در پایه دوازدهم است. این امتحان به صورت کتبی و با بارم کلی 20 نمره از محتوای کامل کل کتاب علوم و فنون ادبی 3 برگزار می‌شود.
کتاب علوم و فنون ادبی 3 شامل 4 فصل است که مجموعاً 12 درس را در بر می‌گیرد. ساختار هر فصل از این کتاب به گونه‌ای است که به صورت ترکیبی به مباحث اصلی علوم و فنون ادبی می‌پردازد. این مباحث کلیدی که در امتحان نهایی نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- تاریخ ادبیات و سبک شناسی: شامل آشنایی با ادوار مختلف تاریخ ادبیات فارسی و ویژگی‌های سبکی آثار.
- موسیقی شعر (عروض): بررسی وزن و آهنگ شعر فارسی و تسلط بر قواعد عروضی.
- زیبایی شناسی شعر و نثر (آرایه‌های ادبی): شناخت انواع آرایه‌های ادبی (مانند تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه و…) و نقش آن‌ها در زیبایی کلام.
برای کمک به آمادگی شما در این امتحان، فایل PDF سوالات امتحان نهایی علوم و فنون ادبی رشته علوم انسانی دی ماه 1402 به همراه پاسخنامه تشریحی آن برای دانلود در دسترس قرار گرفته است. با بررسی این سوالات، می‌توانید با فرمت امتحان آشنا شده و تمرکز خود را بر روی مباحث مهم‌تر قرار دهید.
نکات کلیدی برای موفقیت در امتحان نهایی علوم و فنون ادبی 3:
- مطالعه دقیق مباحث تاریخ ادبیات و سبک شناسی.
- تمرین قواعد عروضی و تقطیع شعر.
- شناخت و کاربرد انواع آرایه‌های ادبی در شعر و نثر.
- حل نمونه سوالات امتحانات نهایی سال‌های گذشته.
برای دانلود فایل PDF سوالات امتحان نهایی علوم و فنون ادبی رشته علوم انسانی دی 1402 با پاسخنامه، کلیک کنید
سوالات امتحان نهایی علوم و فنون ادبی 3 رشته انسانی دی 1402
1- عبارت زیر، شرح ویژگی های کدام یک از شاعران دورۀ بیداری است؟ (0.25 نمره)
” آشنا به زبان و ادب کهن فارسی، آگاه از مسائل روز جامعه، محقق، مدرس دانشگاه، فعّالِ حوزۀ سیاست و روزنامه نگار”
پاسخ : محمّد تقی بهار (0.25)
2- دو مورد از ویژگی های “زبانی” شعر دورۀ انقلاب اسلامی را -که در ابیات زیر مشهود است- بنویسید. (0.5 نمره)
“حُسن شهادت از همه حُسنی فراتر است ای محسن شهید من، ای حُسن بی گناه”
“یک کربلا شکوه به چشمت نهفته است ای روضۀ مجسّم گودال قتلگاه”
پاسخ : بیشتر شدن واژگان متناسب با دین، جبهه و جنگ، شهادت و ایثار. آشنایی زدایی زبانی و روی آوردن به ترکیبات بدیع و بی سابقه. (ذکر دو مورد بسنده است. )(هر مورد 0.25)
3- با توجّه به بیت زیر به پرسش ها پاسخ دهید.
“دلم شکسته تر از شیشه های شهر شماست شکسته باد کسی کاین چنینمان می خواست”
الف) کاربرد کدام اختیارات شاعری “وزنی” در مصراع دوم، مشهود است؟ (ذکر دو مورد مدّنظر است.) (0.5 نمره)
پاسخ : ابدال (0.25) بلند بودن هجای پایان مصراع (0.25)
4- با توجّه به رباعی زیر -که از سروده های شاعران دورۀ انقلاب اسلامی است- به پرسش ها پاسخ دهید. ( 1نمره)
“کس چون تو طریق پاک بازی نگرفت با زخم نشان سرفرازی نگرفت”
» زین پیش دلاورا، کسی چون تو، شگفت! حیثیّت مرگ را به بازی نگرفت”
الف) دو مورد از ویژگی های فکری شعر را بنویسید.
پاسخ : آشکار بودن روح حماسه و عرفان. روی آوردن به مفاهیم انتزاعی. فرهنگ دفاع مقدّس. (0.5)
ب) سطح ادبی سروده را، با ذکر دو ویژگی آن، بررسی کنید.
پاسخ : استفاده از قالب سنّتی رباعی. گرایش به خیال بندی های شاعرانه به سبک بیدل و صائب. کاربرد آرایه های ادبی نظیر.” تشخیص، مراعات نظیر و اغراق” (0.5)
(ذکر دو مورد در هر بخش، بسنده است.)
5- در سرودۀ زیر، شاعر با بیانی نمادین، به ترسیم فضای جامعه در آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است؛ چهار مورد از عناصر واژگانی این سروده را که اسباب خلق این تصاویر نمادین شده، بنویسید. (1 نمره)
“پیش از تو آب، معنی دریا شدن نداشت شب مانده بود و جرئت فردا شدن نداشت”
“بسیار بود رود در آن برزخ کبود امّا دریغ! زهرۀ دریا شدن نداشت”
“در آن کویر سوخته، آن خاک بی بهار حتّی علف اجازۀ زیبا شدن نداشت”
پاسخ : آب، دریا، شب، فردا، رود، برزخ کبود، کویر، علف. (هر مورد 0.25) (ذکر چهار مورد بسنده است)
شما می توانید فایل pdf سوالات، را از لینک زیر دانلود کنید…
بخش بندی کتاب علوم و فنون ادبی 3
کتاب علوم و فنون ادبی دوازدهم: ساختار، مباحث و رویکرد آموزشی
کتاب درسی علوم و فنون ادبی پایه دوازدهم، منبع اصلی برای یادگیری مباحث تخصصی ادبیات فارسی در رشته علوم انسانی است. این کتاب به دقت ساختار یافته و از چهار فصل تشکیل شده است. هر فصل شامل سه درس است که به صورت ترکیبی سه حوزه اصلی علوم و فنون ادبی را پوشش می‌دهد:
- درس اول: تاریخ ادبیات و سبک شناسی
- درس دوم: موسیقی شعر (عروض)
- درس سوم: زیبایی شناسی شعر و نثر (آرایه‌های ادبی)
بررسی دقیق‌تر محتوای فصول کتاب علوم و فنون ادبی دوازدهم:
هر فصل با درس تاریخ ادبیات یا سبک شناسی آغاز می‌شود. در این بخش، دانش‌آموزان با سیر تاریخی زبان و ادبیات فارسی از قرن دوازدهم تا امروز آشنا می‌شوند. علاوه بر بررسی تحولات تاریخی، به ویژگی‌های سبکی آثار نظم و نثر ادبی در ادوار مختلف نیز پرداخته می‌شود. این رویکرد به خواننده کمک می‌کند تا با ویژگی‌های زبانی، ادبی و فکری متون ادبی آشنایی عمیق‌تری پیدا کند.
پس از مبحث تاریخ ادبیات یا سبک شناسی، یک درس به آموزش موسیقی شعر یا عروض اختصاص داده شده است. هدف از این درس، توانمندسازی دانش‌آموزان در تشخیص وزن اشعار فارسی از طریق یادگیری قواعد عروضی است.
درس سوم هر فصل به مبحث زیبایی شناسی می‌پردازد. در این بخش، دانش‌آموزان با سطحی پیشرفته‌تر از قلمرو ادبی آشنا می‌شوند؛ به ویژه بدیع معنوی شامل مباحثی چون مراعات نظیر، تلمیح، تضمین و…. آموزش آرایه‌های ادبی به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد تا آموخته‌های خود را در تحلیل و درک بهتر متون ادبی به کار بگیرند.
این ساختار ترکیبی در هر فصل، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا ارتباط بین مباحث مختلف علوم و فنون ادبی را درک کرده و به صورت یکپارچه به تحلیل و فهم متون ادبی بپردازند.
بارم بندی امتحان نهایی علوم و فنون ادبی
امتحان نهایی علوم و فنون ادبی 3 برای دانش‌آموزان رشته علوم انسانی بر اساس اهمیت و حجم هر یک از مباحث کتاب، بارم‌بندی مشخصی دارد. این بارم‌بندی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا در فرآیند مطالعه و آمادگی برای امتحان، تمرکز خود را بر روی بخش‌های مختلف کتاب به درستی تنظیم کنند.
بارم بندی امتحان نهایی علوم و فنون ادبی 3 به شرح زیر است:
- تاریخ ادبیات و سبک شناسی: 4 نمره
- این بخش شامل سوالاتی در خصوص ادوار مختلف تاریخ ادبیات فارسی، معرفی شاعران و نویسندگان برجسته و ویژگی‌های سبکی آثار ادبی است.
- موسیقی شعر (عروض): 6 نمره
- بخش عروض شامل سوالاتی در مورد تقطیع اشعار، تشخیص وزن، و تسلط بر قواعد عروضی است.
- زیبایی شناسی شعر و نثر (آرایه‌های ادبی): 6 نمره
- سوالات این بخش به شناخت و کاربرد انواع آرایه‌های ادبی (مانند تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، انواع بدیع معنوی و…) و نقش آن‌ها در زیبایی کلام اختصاص دارد.
- نقد و تحلیل نظم و نثر: 4 نمره
- این بخش به ارزیابی توانایی دانش‌آموزان در تحلیل و نقد متون ادبی، شناسایی نکات کلیدی و ارتباط دادن آن‌ها با مباحث آموخته شده در کتاب می‌پردازد.
نکات مهم در خصوص بارم بندی:
- مباحث موسیقی شعر (عروض) و زیبایی شناسی (آرایه‌های ادبی) با اختصاص 6 نمره به هر کدام، بیشترین سهم را در بارم امتحان نهایی دارند. بنابراین، تمرکز ویژه بر این دو بخش بسیار مهم است.
- بخش‌های تاریخ ادبیات و سبک شناسی و نقد و تحلیل نظم و نثر نیز با 4 نمره، نقش مهمی در کسب نمره کامل ایفا می‌کنند و نباید از مطالعه آن‌ها غافل شد.
راهنمای مطالعه بر اساس بارم بندی:
برای کسب بهترین نتیجه در امتحان نهایی علوم و فنون ادبی 3، توصیه می‌شود زمان مطالعه خود را با توجه به بارم بندی تخصیص دهید. تمرین بیشتر بر روی مباحث عروض و آرایه‌های ادبی می‌تواند به شما در کسب نمره بالاتر کمک کند، اما از مرور دقیق تاریخ ادبیات و سبک شناسی و تمرین نقد و تحلیل نیز نباید غافل شد.
