خواب دانش آموزان باید کافی و با کیفیت باشد چرا که خواب نقشی کلیدی در بهبود عملکرد تحصیلی و روانی و جسمی دانش آموزها دارد ما در این مقاله به بررسی اهمیت خواب و عنوان کردن راه حل های برای بهبود کیفیت خواب می پردازیم .
خواب کافی به تقویت حافظه و افزایش تمرکز و کاهش استرس و بهبود سلامت جسمی و روانی کمک میکند از آنطرف کمبود خواب منجر به کاهش عملکرد تحصیلی و اخستگی و افزایش خطر ابتلا بیماری های نظیر سردرد و ضعیف شدن چشم می شود و موجب کاهش شدید تمرکز میشود .
کنکور یکی از مهم ترین مراحل زندگی هر دانش آموزی است که نیاز به تمرکز و حافظه قوی و برنامه درسی منظم و آمادگی جسمی و روانی دارد . خواب بی کیفیت و ناکافی می تواند تاثیرات منفی زیادی بر مسیر کنکور و عملکرد تحصیلی فرد داشته باشد و سلامت عمومی آنها را به خطر بیندازد . بنابر این دانش اموزان باید توجهی ویژه به کمیت و کیفیت خواب خود داشته باشند .
-
تقویت حافظه :
از انجا که خواب نقش مهمی در تثبیت اطلاعات و تقویت حافظه دارد . در طول خواب مغز ما اطلاعات جدید را تحلیل و پردازش میکند و این اطلاعات را از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل میکند . پس خواب کافی و منظم می تواند به بهبود یادگیری و یاد آوری مطالب کمک کند .
-
سلامت جسمی :
خواب کافی به تقویت سیستم ایمنی بدن . تنظیم هورمون ها و حفظ سلامت قلب و عروق کمک می کند و دانش آموزی که خواب کافی دارند از سلامت جسمی بهتری برخوردارند .
-
افزایش تمرکز :
خواب کافی باعث بهبود تمرکز و دقت در انجام وظایف می شود . دانش آموزانی که خواب کافی ندارند دچار افت تمرکز و کاهش یادگیری و دقت می شوند و کاهش این عوامل تاثیر مستقیمی بر عملکرد انها دارد و تاثیر منفی روی عملکرد درسی انها میگذارد .
-
کاهش استرس :
خواب ناکافی موجب افزایش استرس و اضطراب می شود. خواب کافی به کاهش هورمون های استرس و
تاثیرات کمبود خواب
-
افت تحصیلی :
کمبود خواب میتواند منجر به کاهش عواملی مانند تمرکز و حافظه و حل مسئله بشود . این موضوع میتواند منجر به کاهش عملکرد تحصیلی و عدم یادگیری مطالب جدید شود .
-
خستگی :
اگر خواب به مقدار کافی نباشد منجر به خستگی و کاهش انگیزه می شود و دانش آموز ممکن است احساس بی حوصلگی و کاهش انرژِی کند و این موضوع بر روی روند و عملکرد تحصیلی آن تاثیر منفی میگذارد .
-
خطر ابتلا به بیماری :
کمبود خواب سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند و خطر بیماری های مزمن مثل دیابت . فشار خون را بالا میبرد و موجب افزایش وزن و چاقی میشود . بنابر این خواب کافی و با کیفیت برای حفظ سلامت عمومی بسیار مهم است .
بهبود کیفیت خواب
-
خواب منظم :
دانش آموزان باید یک روتین منظم برای خواب خود داشته باشند که هر شب راس ساعت مشخص بخوابند و هر روز هم راس یک ساعت مشخص بیدار شوند این تنظیم ساعت به بیولوژِی بدن کمک میکند و کیفیت خواب را بالا میبرد و از طرف دیگر این موضوع به برنامه درسی هم بسیار کمک میکند .
-
محیط خواب :
محیط خواب رابطه ی مستقیمی با کیفیت خواب دارد . محیط خواب باید آرام و خنک و تاریک باشد .
استفاده از تخت خواب راحت . کاهش نور و صدا می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند .
-
ورزش :
ورزش منظم به بهبود کیفیت خواب خصوصا در سال کنکور بسیار کمک میکند . ورزش باعث حفظ تعادل یونی خون در بدن و کاهش استرس و افزایش خستگی جسمی میشود و هفتگی یک بار استخر رفتن هم به این موضوع کمک میکند . دانش آموزان در سال کنکور چون تقریبا تمام تایم خود را در منزل و بدون تحرک میگذرانند ممکن است برای خوابیدن اذیت شوند و به نوعی خوابشان نبرد ولی با انجام حداقل 30 دقیقه ورزش سبک میتوانند به این موضوع کمک کرده و شب ها راحت تر بخوابند .
-
مصرف کافئین و غذاهای سنگین :
مصرف کافئین از تایم عصر به بعد و مصرف غذاهای سنگین قبل از خواب مانع از خوابیدن سریع و با کیفیت می شود و بهتر است دانش آموزان از مصرف این موارد در ساعات پایانی روز خود داری کنند.
-
استفاده از تکنولوژی :
استفاده از وسایلی نظیر تلفن همراه . تبلت و کامپیوتر قبل از خواب باعث تحریک مغز و درگیر شدن ذهن و حافظه شود و در نتیجه موجب کاهش کیفیت خواب شود پس بهتر است حداقل یکساعت قبل از خواب از این وسایل استفاده نشود .
-
روش های آرامش بخش :
روش های آرامش بخش مانند تنفس عمیق . مدیتیشن و یوگا می توانند به کاهش استرس و آمادگی بدن برای خواب کمک کنند . این روش ها به دانش آموزان کمک می کنند تا با آرامش بیشتری به خواب بروند .
-
خواب ظهر :
خواب ظهر باید حداکثر 30 دقیقه باشد چرا که اگر تایم خواب ظهر زیاد باشد موجب بهم ریختن روتین خواب میشود و شب دیگر سر ساعت مشخص دانش آموز نمیتواند بخوابد و از طرفی اگر وارد خواب عمیق بشود
( بصورت طبیعی بهد از گذشت 45 دقیقه از خواب بدن وارد خواب عمیق می شود ) بعد از بیداری موجب کسل شدن و بی حوصلگی فرد میشود .
تنظیم خواب
-
تنظیم خواب از صبح :
در این روش فرقی ندارد دانش آموز چه ساعتی از شب بخوابد اما صبح باید در تایم معین از خواب بیدار شود و در طول روز هم اصلا نخوابد در این روش بعد از گذشت چند روز خواب منظم شده و روتین خود را پیدا میکند.
-
تنظیم خواب از شب :
دانش آموز باید هر شب ساعت خواب را نیم ساعت نیم ساعت یا یک ساعت یک ساعت عقب بکشد تا به تایم درست و منظم برسد .
تنظیم خواب از صبح برای بازه زمانی است که ما تایم کافی برای تنظیم خواب نداریم و به نوعی نزدیک به برگزاری کنکور هستیم ولی تنظیم خواب از شب برای زمانی است که تایم کافی برای پیدا کردن یک روتین مناسب خواب برای خود داریم .
-
کاهش خواب :
اگر دانش آموز بخواهد تایم خواب خود را کاهش دهد باید هر روز صبح نیم ساعت زودتر بیدار شود با این روش تایم خواب کاهش پیدا میکند .
نتیجه گیری :
خواب کافی و با کیفیت یکی از عوامل تاثیر گذار و مهم در بهبود عملکرد تحصیلی و سلامتی دانش آموزان در سال کنکور دارد . دانش آموزان و والدینشان باید به خواب و اهمیت آن بسیار توجه کنند و با خواب منظم . ایجاد محیط مناسب برای خواب و رعایت نکات گفته شده کیفیت خواب را بهتر کنند . استفاده از روش های ذکر شده می تواند به دانش آموزان کمک کند تا با انرژی و انگیزه بیشتری به مطالعه و آمادگی برای کنکور بپردازد و در نهایت با حال بهتر و عملکرد بهتری سال کنکور خود را طی کنند و در نهایت به نتیجه مطلوب خود برسد .