مصطفی تابان- روان شناس
در فصل میوه وقتی یک درخت سیب را نگاه میکنیم تعداد زیادی میوه میبینیم که در داخل هر کدام از آنها تعدادی دانه وجود دارد. و اگر دقت کنیم به عدد شگفت انگیزی میرسیم. به نظرت چرا در داخل هر سیب فقط یک دانه نیست؟ من فکر میکنم طبیعت برای ما درس بزرگی دارد. در هر سیب بیش از یک دانه وجود دارد چون همهی آنها فرصت رشد کردن و به درخت تبدیل شدن را ندارند. من این ویژگی را پدیدهی اوّل خلقت مینامم.
امّا پدیدهی اوّل خلقت چه چیزی به ما میآموزد؟
این پدیده میگوید اگر میخواهید چیزی بدست آورید باید بیش از یک بار برای بدست آوردن آن تلاش کنید.
باید5 جفت کفش را امتحان کنیم تا کفش مناسب و راحت پیدا کنیم. بهترین دوست ما معمولاً بعد از هزاران ملاقات انتخاب انتخاب شده است.
یادت باشد، هر «نهای» که میشنوی تو را به یک «بلی» نزدیک میکند. من این را باور دارم و با تلاش زیاد روی آن کار میکنم. بنابراین هیچ پاسخ منفی نمیتواند مرا ناامید یا سرخورده کند. هر پاسخ منفی مرا به هدفم نزدیکتر میکند.
بنابراین چگونه میتوان موفق بود؟
طبیعی است برای بدست آوردن موفّقیّت در زندگی مجبوریم بیش از یک بار سعی و تلاش کنیم. حال موفّقیّت میخواهد در زمینه مالی باشد یا همین آزمون سراسری که باید با آن روبه رو شوی. افراد موفّق شکستهای بسیاری را تجربه میکنند ولی در عزم و ارادهی خود برای رسیدن به هدف پابرجا هستند تا به چیزی که میخواهند برسند. علّت این که موفّقها بیشتر شکست میخورند این است که بیش از افراد عادی تلاش میکنند و راههای متنوّعتری را امتحان میکنند. یا به عبارت دیگر دانههای بیشتری میکارند. طبیعی است که تعداد دانههایی که هیچگاه به درخت تبدیل نمیشوند زیاد است، ولی آنها آن قدر میکارند تا بهترین نتیجه را به دست آوردند.
ابتدا تلاش سپس نتیجه
یک باور غلط و متأسّفانه شایع در اکثر داوطلبان این است که: اگر من در ریاضی بالای50 بزنم شروع میکنم به دوست داشتن ریاضیات. این گونه جملات میتواند در زندگی نیز بسط پیدا کرده باشد. مثلاً عدّهای معتقدند: «هروقت پولدار شدم آن گاه پس انداز خواهم کرد» ولی این روش عملی نیست. فکر کنم با من هم عقیده هستی که اوّل تلاش سپس نتیجه. و این اصل به صورت معکوس کار نمیکند.
به نظرت چه پند دیگری از پدیدهی اوّل خلقت میتوان آموخت؟
باید بدانیم که برداشت محصول فقط بعد از کار و تلاش امکان پذیر است. بدون کاشت دانه نمیتوان انتظار چیدن میوه داشت. بعد از کاشت به آبیاری، کود دهی، سم پاشی و… نیاز است. یعنی باید ابتدا تلاش کرد و سپس صبور بود و منتظر رشد و باردهی گیاه نشست.
صبر یک مزیّت بسیار مهم برای هر فرد است. ولی متأسفانه داوطلبان بسیاری این خصلت مفید را فراموش کردهاند. در دنیای کنونی که سرعت وارد قسمتهای مختلف زندگی ما شده است ما هم لذت آنی و نتیجهی فوری را میخواهیم. اکثر ما میخواهیم یک ماهه تمام عقب ماندگیهایمان را جبران کنیم!. ولی حقیقت غیر از این است و به ندرت چنین اتّفاقی میافتد. افراد زیادی با این دیدگاه وجود دارند و نتیجهی چنین تفکّری، تلاش نکردن و تنبلی است و برای این افراد موفّقیّت منتظر نمیماند.
اجازه دهید در پایان کمی دربارهی بامبو صحبت کنیم.
بامبو گیاهی است که3 سال طول میکشد تا شروع به رشد کند. در سه سال اوّل فقط ریشههای بامبو رشد میکند و گیاه خود را آماده میسازد تا در سالهای آینده در شرایط بد آب و هوایی دوام بیاورد.
بدون صبر و شکیبایی ما نمیتوانیم3 سال منتظر بمانیم و از گیاهی مراقبت کنیم که کوچکترین رشد ظاهری ندارد. بدون صبر و شکیبایی فقط فرصت دیدن بامبو را از دست میدهیم.
اگر پدیدهی اوّل خلقت را به درستی درک کنیم خواهیم فهمید که چگونه از شکست خود درس عبرت بگیریم و مانند یک قربانی رفتار نکنیم. بنابراین باید ق