حدس می‌زنم که با خواندن عنوان این نوشته، به دنبال فهمیدن هزینه‌های مادی کنکور هستید. عموم افراد، هزینه را پرداخت پول برای مسئله‌ای خاص معنا می‌کنند. در تولید، تحقیق، خرده‌فروشی و حسابداری، هزینه به ارزش پولی گفته می‌شود که برای تولید چیزی یا ارائه خدمات استفاده شده است و از این رو دیگر برای استفاده در دسترس نیست. در فرهنگ فارسی اما هزینه به معنای خرج یا پرداخت است که علاوه بر سرمایه‌ی پولی، می‌توان زمان، انرژی و موارد دیگر را نیز در زیرمجموعه‌ی آن قرار داد. برای انجام هر کاری، شما نیازمند آن هستید که از بعضی از امکانات خود بگذرید تا به نتیجه‌ی مطلوب برسید. حال اگر این مورد در طی زمان رخ دهد و برای شما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، نیازمند هزینه‌های بیشتری برای تحقق آن است. کنکور یکی از اتفاقات مهم زندگی هر فردی است و علاوه بر درس‌هایی که برای زندگی جوانی فرد دارد، می‌تواند هویت شغلی فرد را بسازد و حتی در تغییر شخصیتی فرد نیز تأثیرگذار باشد.
زمان یکی از مهم‌ترین پرداختی‌هایی است که در سال کنکور هر دانش‌آموزی باید آن را متحمل شود. کنکور دارای یک روند طولانی است و حداقل یک سال بازه‌ی آن ادامه دارد. اگر فردی بخواهد از این زمان بکاهد، طبیعتاً یا باید انرژی بیشتری صرف کند و یا نسبت به هدفش بازبینی کلی داشته باشد. این زمان، چه بخواهید و چه نخواهید، می‌گذرد و با تمام پیشرفت‌هایی که در علم وجود دارد، باز هم نمی‌توان جلوی گذر ثانیه‌ها را گرفت؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود حتماً برای آن برنامه‌ریزی داشته باشید و با جریان آن آگاهانه پیش بروید.
برای مطالعه، مغز شما نیاز به انرژی زیستی دارد که از طریق تغذیه‌ی مناسب و خواب کافی تأمین می‌شود. بسیار مهم است که در این دوران تلاش کنید تا سبک غذایی خود را بهبود ببخشید. توصیه می‌شود از قند طبیعی به جای قند مصنوعی استفاده کنید و از غذاهای آماده یا فست فود کمتر از قبل استفاده کنید؛ اما در این بین سعی کنید هیچ‌کدام از وعده‌های غذایی را حذف نکنید. بهترین روش، مشاوره با متخصصان تغذیه است که می‌توانند به شما بهتر و حرفه‌ای‌تر کمک کنند. به علت کم‌تحرکی، باید تعادل خوبی در تغذیه برقرار کنید که نه دچار چاقی آسیب‌زا شوید و نه کمبود مواد مغذی پیدا کنید. از نظر خواب، باید تفاوت‌های فردی را نیز در نظر گرفت؛ اما اگر بخواهم از نظر علمی صحبت کنم، خواب شب مهم است و بهتر است از ساعت 1 تا 4 صبح خواب باشید. بی‌خوابی یا کم‌خوابی اگر به مدت طولانی ادامه داشته باشد، می‌تواند موجب آسیب و درد بدنی شود. خیلی خوب است اگر تعادل را در خواب و تغذیه رعایت کنید تا با هزینه‌ی آن‌ها، بهترین عملکرد ذهنی و جسمی را داشته باشید.
انرژی ذهنی هم یکی دیگر از هزینه‌هایی است که در سال کنکور باید بپردازید. این دوره به علت اهمیت زیاد و ماهیت درسی و امتحانی، استرس و اضطراب زیادی را به همراه دارد. اضطراب طولانی‌مدت به مرور مغز را فرسوده می‌کند و مشکلات جسمی به همراه می‌آورد. اگر کسی بتواند اضطراب خود را کنترل کند، می‌تواند یکی از عوامل موفقیتش باشد. تمرین‌های تنفسی، صحبت با افراد متخصص در زمینه‌ی ذهن و روان، تمرین درست فکر کردن، خوردن خوراکی‌های آرامش‌بخش و … می‌تواند به کاهش چشمگیر اضطراب کمک کند. این عامل می‌تواند در آینده نیز به شما آسیب برساند، پس به فکرش باشید و آن را دست‌کم نگیرید.
هزینه‌های مادی بیشتر از همه به چشم می‌آیند و در این وضعیت اقتصادی نیز مهم هستند. کتاب‌ها به دلیل قیمت بالای کاغذ و عوامل انسانی دخیل در آن، بسیار پرهزینه هستند. استفاده از کتاب‌های دست دوم (اگر مشکلی نداشته باشد و تاریخ آن‌ها به سال کنکور شما بخورد) و یا فروش آن‌ها بعد از نتایج کنکور می‌تواند ایده‌های خوبی باشد. انتخاب منابع درست درسی از آزمون و خطا جلوگیری می‌کند و اگر مشاور درسی داشته باشید، می‌توانید بر اساس تجربه‌ی او بهترین منبع را نسبت به سطح درسی خود انتخاب کنید. خرید کتاب از سایت‌هایی که تخفیف می‌گذارند نیز می‌تواند به صرفه باشد. هزینه‌ی مهم دیگر، کلاس‌هایی است که برای بعضی از دروس نیاز است. سازمان‌هایی وجود دارند که در اول سال یا در مواقعی تخفیف‌های خوبی دارند. باز هم با وجود یک مشاور آگاه از وضعیت شما، می‌توانید بعضی از دروس را انتخاب کنید و برای همه‌ی آن‌ها نام‌نویسی نکنید. انتخاب مشاور باعث می‌شود که یک‌بار هزینه کنید، اما در طول سال اطمینان داشته باشید که با تجربیات آن فرد، مسیر درستی را انتخاب می‌کنید و از هزینه‌های اضافی به خاطر جو کنکور که حتی نیاز نیست، جلوگیری می‌کنید. هزینه‌های دیگر کنکور نیز شامل ثبت‌نام سراسری و یا هزینه‌های دیگر است که لازم است و نمی‌شود آن‌ها را پرداخت نکرد.
درست است که در بعضی از موارد برای شما راه‌های پیشنهادی کاهش هزینه‌ها را نوشتم، اما لازم است بدانید که این هزینه‌ها برای شما ضروری هستند و از بعضی از آن‌ها به هیچ عنوان نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. همان‌طور که در ابتدا ذکر شد، این پرداخت‌ها برای پیشرفت شما و بهبود عملکردتان بسیار مهم هستند. اتفاقات زندگی مانند یک پازل است که اگر بتوانید هر قسمت را به درستی و در زمان مناسب استفاده کنید، نیازی به پرداخت هزینه‌های بیشتری نخواهید داشت. یکی از نکات مهم در صرف این هزینه‌ها، انتخاب موضوع مناسب است. اگر تعادل را در پرداخت و دریافت پیامدهای این هزینه‌ها رعایت کنید، می‌توانید هم در ذخیره کردن و هم در هزینه‌های آتی به خودتان کمک کنید.
منابع:
فرهنگ نامه ی فارسی
دانشنامه ی عمومی
کنکور کم خرج – سارا رسولی – مرداد 1402
